Dakloosheid voorkomen en verminderen

Het laatste decennium is het aantal daklozen in Nederland ruim verdubbeld. Naast persoonlijk leed brengt dat ook grote maatschappelijke gevolgen met zich mee. Dit wordt in de huidige coronacrisis eens te meer duidelijk. Wie geen huis heeft wordt eerder ziek, en vormt daarmee ook een risico voor anderen. Met dit advies presenteert de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) vanuit het recht op huisvesting een structureel andere aanpak van dakloosheid. Een plek om te wonen staat aan de basis van elk passend hulpverleningstraject, oftewel: herstel begint met een huis

Aan de rand van de samenleving

In dit advies onderscheidt de RVS verschillende routes waarlangs mensen dakloos kunnen raken. Ook concludeert de RVS dat de groep daklozen steeds meer divers is; jongeren, zzp’ers, net gescheiden mensen en gezinnen met kinderen kunnen ieder tot deze groep behoren. Ongeacht leeftijd of afkomst hebben alle daklozen te maken met een lange periode van bestaansonzekerheid. Hierdoor kunnen zij in processen van sociale uitsluiting terecht komen, waarvan dakloosheid een extreme vorm is. Huidige regels en procedures die bedoeld zijn om individuen én de samenleving als geheel hiertegen te beschermen, veroorzaken regelmatig het omgekeerde: ze duwen mensen in een kwetsbare positie verder naar de rand van de samenleving. Zo pleit de RVS onder meer voor het afschaffen van het zelfredzaamheidscriterium: iemand die dakloos is, is per definitie niet meer zelfredzaam. Dreigende dakloosheid dient dan ook primair gezien te worden als een hulpvraag.